مجله علوم پزشکی پارس

مقایسه ضخامت انتیما مدیای سرخرگ کاروتید در بیماران بتا تالاسمی و افراد سالم

نویسندگان

1 دانشیارمرکز تحقیقات هماتولوژی، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، شیراز، ایران

2 دکترای عمومی، کمیته تحقیقات دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی جهرم، جهرم ، ایران

3 استادیار، دانشگاه علوم پزشکی بوشهر، بوشهر ، ایران

4 استادیار، بخش قلب دانشگاه علوم پزشکی جهرم، جهرم، ایران

5 دانشیار، مرکز تحقیقات هماتولوژی، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، شیراز، ایران

چکیده

مقدمه: در بیماران تالاسمی،  وجود ارتباط بین بار آهن اضافی و بروز اترواسکلروز نشان داده شده است. در این مطالعه مورد - شاهدی ضخامت انتیما مدیای سرخرگ کاروتید مشترک در بیماران تالاسمی ماژور، اینترمدیا و مینور با افراد سالم مقایسه شد.
روش کار: در این مطالعه مورد - شاهدی، 27 بیمار تالاسمی ماژور، 27 تالاسمی اینترمدیا و 27 تالاسمی مینور در محدوده سنی  19 تا 28 سال و با نسبت جنسیتی یکسان، از شهرستان جهرم، واقع در استان فارس در جنوب ایران بررسی شدند. بیمارانی که دارای دیابت، فشارخون، چاقی و اختلال عملکرد تیروئید بودند ونیز در صورت سیگاری بودن وارد مطالعه نشدند. همچنین 27 فرد سالم با همسان سازی جنسیتی، در همان محدوده سنی به عنوان گروه کنترل سالم از مراجعه‌کنندگان به درمانگاه به طور تصادفی ساده انتخاب شدند.
یافته‌ها: میانگین مقدار سرمی کلسترول، LDL و HDL در بیماران تالاسمی ماژور و اینترمدیا نسبت به مینور و افراد سالم به طور معناداری کمتر بود (p<0.001). ضخامت انتیما مدیا در هر سه گروه از بیماران تالاسمی نسبت به گروه کنترل به طور معناداری بیشتر بود (p<0.001). این نتیجه پس از حذف اثر متغیرهای مخدوش کننده شامل فریتین، کلسترول، LDL و HDL  و سن مشابه بود.
نتیجه‌گیری: به نظر می رسد بدون در نظر گرفتن سایر عوامل خطر آترواسکلروز، بتاتالاسمی یک مؤلفه تاثیرگذار در ایجاد مشکلات عروقی باشد. شاید عوامل ژنتیکی مولکولی این بیماری بر عوامل دخیل در ایجاد آترواسکلروز موثر بوده و اثبات این نیازمند طرح های مطالعاتی وسیع تر و انجام بررسی‌های ترکیبی پایه و بالینی می باشد.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparison of intima-media thickness of carotid artery in beta-thalassemia patients and healthy individuals

نویسندگان [English]

  • Omid Reza Zekavat 1
  • Fatemeh Mehrabipour 2
  • Nader Shakibazad 3
  • Zeinab Fattah 4
  • Sezaneh Haghpanah 5

1 Associate Professor, Hematology Research Center, Shiraz University of Medical Sciences, Shiraz, Iran

2 General Physician, Student Research Committee, Jahrom University of Medical Sciences, Jahrom, Iran

3 Assistant Professor, Pediatric Oncology Department, Bushehr University of Medical Sciences, Bushehr, Iran

4 Assistant Professor, Cardiology Department, Jahrom University of Medical Sciences, Jahrom, Iran

5 Associate Professor, Hematology Research Center, Shiraz University of Medical Sciences, Shiraz,, Iran

چکیده [English]

Introduction: The relationship between iron status and risk of atherosclerosis in beta- thalassemia patients has been
shown previously. In this case-control study, common carotid artery intima-media thickness (CIMT) was compared among beta-thalassemia major, intermedia, minor and healthy individuals.
 Materials and Methods: In this, case-control study, 27 beta-thalassemia major patients, 27 beta-thalassemia intermedia, and 27 beta-thalassemia minor (age: 19-28 years) with similar sex ratio were investigated in Jahrom, Fars province, Southern Iran. Exclusion criteria were diabetes, hypertension, obesity, thyroid dysfunction and smoking. In addition, 27 sex-matched healthy controls with the same age range were randomly selected from individuals referred to the out-patient clinic.
Results: Serum cholesterol, low-density lipoprotein (LDL) and high-density lipoprotein (HDL) were significantly lower in patients with beta-thalassemia major and intermedia in comparison with beta-thalassemia minor and healthy control (P<0.001). In all thalassemia groups CIMT were significantly higher in comparison with healthy individuals (P<0.001). These results were similar after removal of confounding effect of other variables including serum ferritin levels, cholesterol, LDL, HDL, and age.
Conclusion: It seems regardless of other relative risk factors of atherosclerosis, being beta-thalassemia is an influential determinant on the occurrence of atherosclerosis. Maybe some molecular and genetic factors can influence the occurrence of atherosclerosis in these patients that needs further larger combined clinical and basic studies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Atherosclerosis
  • Beta-Thalassemia
  • Carotid Intima-Media Thickness
1. Cao A, Galanello R. Beta-thalassemia. Genet Med. 2010; 12(2):61-76. 2. Borgna-Pignatti C, Galanello R. Thalassemias and related disorders: quantitative disorders of hemoglobin synthesis. Wintrobe’s clinical hematology. 2004; 11:1319-65. 3. Olivieri NF. The β-thalassemias. N Engl J Med. 1999; 341(2):99-109. 4. Abolghasemi H, Amid A, Zeinali S, Radfar MH, Eshghi P, Rahiminejad MS, et al. Thalassemia in Iran: epidemiology, prevention, and management. J Pediatr Hematol Oncol. 2007; 29(4):233-8. 5. Cappellini M-D, Cohen A, Eleftheriou A, Piga A, Porter J, Taher A. Guidelines for the clinical management of thalassaemia: Thalassaemia International Federation, Nicosia (CY); 2008. 6. Galanello R, Piras S, Barella S, Leoni G, Cipollina M, Perseu L, et al. Cholelithiasis and Gilbert's syndrome in homozygous beta-thalassaemia. Br J Haematol. 2001; 115(4):926-8. 7. Folsom AR, Eckfeldt JH, Weitzman S, Ma J, Chambless LE, Barnes RW, et al. Relation of carotid artery wall thickness to diabetes mellitus, fasting glucose and insulin, body size, and physical activity. Atherosclerosis Risk in Communities (ARIC) Study Investigators. Stroke. 1994; 25(1):66-73. 8. Kiechl S, Willeit J, Egger G, Poewe W, Oberhollenzer F, Group BS. Body iron stores and the risk of carotid atherosclerosis prospective results from the Bruneck study. Circulation. 1997; 96(10):3300-7. 9. Wolff B, Völzke H, Lüdemann J, Robinson D, Vogelgesang D, Staudt A, et al. Association between high serum ferritin levels and carotid atherosclerosis in the study of health in Pomerania (SHIP). Stroke. 2004; 35(2):453-7. 10. Xu H, Song Y, Xu J, Gu Y, Zhang Q, Liu L, et al. Increased serum ferritin levels are independently associated with carotid atherosclerosis in women. Br J Nutr. 2017; 117(11):1623-30. 11. Cheung Y, Chan GC, Ha S. Arterial stiffness and endothelial function in patients with β-thalassemia major. Circulation. 2002; 106(20):2561-6. 12. Hahalis G, Kalogeropoulos A, Terzis G, Tselepis AD, Kourakli A, Mylona P, et al. Premature atherosclerosis in non-transfusion-dependent β-thalassemia intermedia. Cardiology. 2011; 118(3): 159-63. 13. Cheung Y, Chow P, Chan G, Ha S. Carotid intima-media thickness is increased and related to arterial stiffening in patients with beta-thalassaemia major. Br J Haematol. 2006; 135(5):732-4. 14. Gullu H, Caliskan M, Caliskan Z, Unler GK, Ermisler E, Ciftci O, et al. Coronary Microvascular function, Peripheral Endothelial Function and Carotid IMT in beta-thalassemia minor. Thromb Res. 2013; 131(6):e247-e52. 15. Cheung Y, Chan GC, Ha S. Effect of deferasirox (ICL670) on arterial function in patients with beta‐thalassaemia major. British journal of haematology. 2008; 141(5):728-33. 16. Failla M, Giannattasio C, Piperno A, Vergani A, Grappiolo A, Gentile G, et al. Radial artery wall alterations in genetic hemochromatosis before and after iron depletion therapy. Hepatology. 2000; 32(3):569-73. 17. Stakos D, Margaritis D, Tziakas D, Kotsianidis I, Chalikias G, Tsatalas K, et al. Cardiovascular involvement in patients with beta-thalassemia major without cardiac iron overload. Int J Cardiol. 2009; 134(2):207-11. 18. Gedikli O, Altinbas A, Orucoglu A, Dogan A, Ozaydin M, Aslan SM, et al. Elastic Properties of the Ascending Aorta in Patients with beta-Thalassemia Major. Echocardiography. 2007; 24(8):830-6. 19. Hahalis G, Kremastinos DT, Terzis G, Kalogeropoulos AP, Chrysanthopoulou A, Karakantza M, et al. Global vasomotor dysfunction and accelerated vascular aging in β-thalassemia major. Atherosclerosis. 2008; 198(2):448-57. 20. Brizzi P, Isaja T, D'Agata A, Malaguarnera L, Malaguarnera M, Musumeci S. Oxidized LDL antibodies (OLAB) in patients with beta-thalassemia major. J Atheroscler Thromb. 2002;9(3):139-44. 21. Tantawy AA, Adly AA, El Maaty MG, Amin SA. Subclinical atherosclerosis in young beta-thalassemia major patients. Hemoglobin. 2009;33(6):463-74. 22. Tselepis AD, Hahalis G, Tellis CC, Papavasiliou EC, Mylona PT, Kourakli A, et al. Plasma levels of lipoprotein-associated phospholipase A2 are increased in patients with β-thalassemia. J Lipid Res. 2010; 51(11):3331-41. 23. Haghpanah S, Davani M, Samadi B, Ashrafi A, Karimi M. Serum lipid profiles in patients with beta-thalassemia major and intermedia in southern Iran. J Res Med Sci. 2010; 15(3):150-4. 24. Shalev H, Kapelushnik J, Moser A, Knobler H, Tamary H. Hypocholesterolemia in chronic anemias with increased erythropoietic activity. Am J Hematol. 2007; 82(3):199-202. 25. Hahalis G, Zacharioglou E, Xanthopoulou I, Koniari I, Kalogeropoulou C, Tsota I, et al. Coronary atherosclerosis burden is not advanced in patients with β-thalassemia despite premature extracardiac atherosclerosis: a coronary artery calcium score and carotid intima-media thickness study. J Geriatr Cardiol. 2016; 13(2):158. 26. Dogan M, Citak EC. The evaluation of carotid intima-media thickness in children with beta-thalassaemia major. Cardiol Young. 2012; 22(01):79-83. 27. Abdelsamei HA, El-Sherif AM, Ismail AM, Hakeem GLA. The role of the carotid Doppler examination in the evaluation of atherosclerotic changes in β-thalassemia patients. Mediterr J Hematol Infect Dis. 2015; 7(1). 28. Ragab SM, Safan MA, Obeid OM, Sherief AS. Lipoprotein-associated phospholipase A2 (Lp-PLA2) and tumor necrosis factor-alpha (TNF-α) and their relation to premature atherosclerosis in β-thalassemia children. Hematology. 2015; 20(4):228-38.
مجله علوم پزشکی پارس
دوره 17، شماره 2 - شماره پیاپی 48
تیر 1398
صفحه 1-7